Adana'da saatler 18.00'i gösterdiğinde, şehrin silüeti değişmeye başlıyor. Rüzgarın kesilmesi ve sıcaklıkların düşmesiyle birlikte, şehrin alçak kesimlerine çöken ağır koku ve gri duman bulutu, vatandaşlara nefes aldırmıyor.
Meteoroloji uzmanlarına göre yaşanan durumun teknik adı "Enverziyon". Yani sıcak hava tabakasının yükselip, soğuk ve kirli havanın yere çökerek hapsolması durumu. Ancak Adana'da bu tabakanın içine hapsolan şeyler sağlığı tehdit ediyor:
Kalitesiz Kömür: Doğalgaz faturasını ödemekte zorlanan veya evinde tesisatı olmayan dar gelirli mahallelerde yakılan yüksek kükürtlü kömürler.
Atık Yakımı: Şehrin kenar mahallelerinde ve sanayi aralarındaki boş arazilerde ısınmak için yakılan lastik, plastik, sera naylonu ve tekstil atıkları.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın Adana'daki hava kalitesi ölçüm istasyonlarından alınan anlık verilere göre (PM10 ve PM 2.5 değerleri), kirliliğin tavan yaptığı "Kırmızı Kodlu" bölgeler şunlar:
Güney Seyhan: Kocavezir, Hürriyet, Mirzaçelebi, Dağlıoğlu ve Gülbahçesi mahalleleri. Burada yoğun nüfus ve soba kullanımı, havayı akşam saatlerinde "Solunamaz" seviyeye getiriyor.
Yüreğir Ovası: Doğankent, Anadolu Mahallesi ve 19 Mayıs Mahallesi. Coğrafi olarak çukurda kalan bu bölgede duman dağılmıyor, olduğu yere çöküyor.
Şakirpaşa ve Havalimanı Çevresi: Sanayi sitelerine yakınlığı ve yoğun trafik yüküyle birleşen soba dumanı.
Şehir Hastanesi ve Yüreğir Devlet Hastanesi göğüs hastalıkları servisleri, akşam saatlerinde artan şikayetlerle dolup taşıyor. Konuyla ilgili görüşünü aldığımız Göğüs Hastalıkları Uzmanları şu uyarıyı yapıyor:
"Akşam 18.00 ile gece 23.00 saatleri arasında, özellikle KOAH, astım ve bronşit hastalarının dışarı çıkmamasını, hatta evlerini havalandırmak için bile pencerelerini açmamalarını öneriyoruz. Şu an dışarıdaki havada yoğun miktarda kükürtdioksit var. Bu, ciğerleri zımpara gibi tahriş eden bir gazdır. Çocuklarda geçmeyen inatçı öksürüğün en büyük sebebi bu kirli havadır."
Hürriyet Mahallesi'nde yaşayan bir vatandaş durumu şöyle özetliyor:
"Mahallemize doğalgaz borusu döşendi ama kombi taktırmak, faturasını ödemek lüks oldu. Mecburen soba kurduk. Kömür de pahalı olunca insanlar bulduğu odunu, tahtayı, bazen de maalesef plastik kasaları yakıyor. Akşam olunca genzimiz yanıyor, sokağa çıkamıyoruz ama ısınmak zorundayız."
Zabıta ve Çevre İl Müdürlüğü ekipleri, özellikle sanayi bölgelerinde ve fırınlarda "Filtre ve Yakıt Denetimi" yapsa da, binlerce hanenin olduğu mahallelerdeki soba dumanını kontrol etmek imkansız hale geliyor. Adana, rüzgarlı bir gün gelene kadar bu gri bulutun altında yaşamaya mahkum görünüyor.