Bir zamanlar uçsuz bucaksız beyaz tarlalarıyla bilinen, Türkiye'nin tekstil sanayisinin ham maddesini tek başına sırtlayan Çukurova'da devir değişti. Adana Ovası'nda direksiyon sallayanlar artık yol kenarlarında "Beyaz Altın" pamuğu değil; boyu insanı aşan mısır tarlalarını, soya fasulyesini veya narenciye bahçelerini görüyor.
Adana Çiftçiler Birliği ve Ziraat Mühendisleri Odası verilerine göre, pamuk ekim alanlarındaki daralma son 10 yılda kritik seviyelere ulaştı. "Pamuk Başkenti" unvanı, sessiz sedasız Şanlıurfa ve Ege Bölgesi'ne kaptırıldı.
Üreticinin pamuğa küsmesinin arkasında duygusal değil, tamamen ekonomik sebepler yatıyor.
Maliyet Yükü: Pamuk, "nazlı" bir bitkidir. İlaçlaması, gübresi, sulaması ve hasadı (makine maliyeti) diğer ürünlere göre çok daha masraflıdır. Mazot ve gübre fiyatlarındaki artış, pamuğun kar marjını eritti.
Destekleme Yetersizliği: Çiftçiler, devletin verdiği pamuk priminin (destekleme), artan maliyetler ve enflasyon karşısında yetersiz kaldığını savunuyor. "Primi alana kadar para pul oluyor" diyen üretici, nakit akışı daha hızlı olan ürünlere yöneliyor.
Alternatif Ürünlerin Cazibesi: Mısır ve Soya, hem daha az masraflı hem de sanayi yemi ve yağ sektörü nedeniyle pazar payı garantili ürünler. Çiftçi, "Kumar oynamak yerine garantiyi seçiyorum" diyerek tarlasını mısıra çeviriyor.
Pamuk üretiminin düşmesi, Adana sanayisini de vurdu. Bir zamanlar şehrin dört bir yanında bacası tüten, tarladan gelen pamuğu işleyen Çırçır ve Prese Fabrikalarının büyük kısmı kapandı veya kapasite düşürdü. Adanalı tekstilciler ve iplik üreticileri, ihtiyaç duydukları kaliteli pamuğu artık yanı başındaki ovadan değil; Yunanistan'dan, ABD'den veya Orta Asya'dan ithal etmek zorunda kalıyor. Bu da son üründeki maliyeti artırıyor ve rekabet gücünü zayıflatıyor.
Tarım uzmanları uyarıyor: Pamuk sadece bir tekstil ürünü değil, aynı zamanda çekirdeğiyle (Çiğit) yağ ve yem sanayisi için stratejik bir üründür. Türkiye'nin tekstil devi olduğu bir dünyada, ham madde üretiminden çekilmesi ve ithalata bağımlı hale gelmesi, uzun vadede sektör için büyük risk taşıyor. Adana kamuoyu, pamuğun yeniden "Beyaz Altın" olarak parlaması için özel bir teşvik paketi ve bölgesel planlama bekliyor. Aksi takdirde, Adana'nın pamukla olan bağı sadece siyah-beyaz fotoğraflarda kalacak.