Hava kirliliginin en yogun oldugu ilk üç il Bursa, Adana, Ankara olarak belirlendi. Korona virüsü salgini nedeniyle alinan önlemlerin hava kalitesinde iyilesmeyi sagladigina dikkat çeken Çevre Mühendisleri Odasi Baskani Dr. Baran Bozoglu, “Ancak bu durum geçicidir. Neredeyse bütün kentlerimizde hava kalitesinin her yil gittikçe kötülestigi ve bes yildir üst üste tüm sehirlerde kirli hava solundugu görülebilmektedir' dedi.
TMMOB Çevre Mühendisleri Odasi, “Türkiye 2019 Hava Kirliligi Raporu”nu açikladi. Çevre Mühendisleri Odasi Baskani Dr. Baran Bozoglu tarafindan çevrimiçi bir basin toplantisiyla kamuoyuna açiklanan raporda kent ölçeginde Türkiye’de en az 75 milyon kisinin kirli hava soludugu belirlendi.
Rapor, Türkiye‘de hava kirliligi yasayan bölgeleri belirlemek adina kanser, üst ve alt solunum yolu enfeksiyonlari, astim, alerji, stres, depresyon gibi saglik problemlerine yol açan partikül madde 2,5 (PM2,5), partikül madde 10 (PM10), kükürtdioksit (SO2), azotdioksit (NO2), azotoksitler (NOX), karbonmonoksit (CO) ve ozon (O3) parametreleri için sinirlarin asildigi gün sayilari ve yillik ortalama degerleri inceliyor. Raporda tüm kentlerde hava kirliligi sorununun yasandigi belirtilmekle beraber genel olarak hava kirliliginin en yogun oldugu kentlerin Bursa, Adana, Ankara, Istanbul, Igdir, Sirnak, Mus, Manisa, Kahramanmaras, Karabük, Çanakkale, Denizli, Zonguldak, Edirne – Kesan, Sanliurfa oldugu vurgulandi.
Türkiye‘de PM2,5 mevzuati olmadigina ve yeterli ölçüm yapilmadigina dikkat çeken Bozoglu, 257 istasyondan sadece 138 istasyonda PM2,5 ölçümü yapildigini, ancak 138 istasyonun ise 41‘inin 2019 yilinda ölçüm yapmadigini belirtti. Güvenli veri alimi olan istasyon sayisinin sadece 48 oldugunu dile getiren Bozoglu, dogrudan akcigerlere ulasan ve alt solunum yolu enfeksiyonu, akciger hastaliklarina sebep olan PM 2,5 kirleticisine dair acilen sinir deger tanimlanmasi çagrisinda bulundu. Bozoglu ayrica, “Insan sagligi ve doga için risk olan kömürlü termik santrallerin oldugu bölgelerdeki istasyonlarin bir kisminda (Mugla-Yatagan, Sivas Kangal) ölçüm yapilmamasi ve bu santrallerin etkisini tespit etmesi gereken istasyonlarda tüm kirlilik parametrelerinin (PM 2,5) ölçülmemesi dikkat çekicidir” dedi.
Raporu kamuoyuyla paylasan Baran Bozoglu, Covid-19 salgini nedeniyle alinan önlemler sonucunda hava kalitesindeki iyilesmeye basladigina da vurgu yapti. Bu iyilesmenin yalnizca anlik oldugunun, hava kirliligi sorununun dogrulanmamis ve kisa süreli verilerle degerlendirilmemesi gerektiginin altini çizerek, hava kirliliginin uzun dönemli etkilerine dikkat çekti. Bozoglu “Covid-19 salgini ile kent merkezlerinde trafikten kaynakli kirliligin geçici olarak azaldigi, isinma kaynakli kirliligin ise mevsimsel olarak her yil doldugu gibi azaldigi görülmektedir. Ancak bu durum geçicidir. 2014‘den bu yana hava kalitesine dair yayimladigimiz raporlar incelendiginde, neredeyse bütün kentlerimizde hava kalitesinin her yil gittikçe kötülestigi ve bes yildir üst üste tüm sehirlerde kirli hava solundugu görülebilmektedir.” dedi.
Raporda incelenen bir baska kirletici olan PM 10 ölçümlerine göre ise en kirli iller arasinda Adana, Ankara, Bursa, Çorum, Igdir, Istanbul, Izmir, Kahramanmaras, Kocaeli, Kütahya, Mugla, Sirnak ve Zonguldak yer aliyor.
Raporda incelenen bir baska kirletici olan ve daha çok termik santrallerin etkisini gösteren SO2 (kükürtdioksit) ölçümlerine göre ise en kirli iller su sekilde siralandi: Agri, Amasya, Ardahan, Balikesir, Bursa, Çanakkale, Çankiri, Çorum, Denizli, Edirne, Hakkâri, Karabük, Kocaeli, Kütahya, Manisa, Sanliurfa, Tekirdag, Van, Yozgat ve Zonguldak. Bir baska kirletici olan NO2 (azotdioksit) ölçümlerine göre ise en kirli iller olarak Ankara, Bursa, Erzurum, Istanbul, Kirikkale, Kocaeli, Trabzon belirlendi.
Raporda incelenen bir baska kirletici olan NOx (azotoksit) ölçümlerine göre ise en kirli iller su sekilde siralandi: Ankara, Balikesir, Bilecik, Bolu, Bursa, Çanakkale, Düzce, Edirne, Erzincan, Erzurum, Istanbul, Izmir, Karabük, Kars, Kirsehir, Kocaeli, Kütahya, Sakarya, Tekirdag, Trabzon ve Yalova.
Raporda incelenen bir baska kirletici olan O3 (Ozon) ölçümlerine göre ise en kirli iller su sekilde siralandi: Balikesir, Edirne, Erzurum, Igdir.
Öte yandan, Covid–19 nedeniyle 30 büyüksehrin yaninda Zonguldak ilinde de kisitlamalarin getirilmis olmasina dikkat çeken Bozoglu, “Ana nedeninin bu bölgede yasayan vatandaslarimizin uzun süredir hava kirliligine maruz kalmalari oldugu unutulmamalidir” dedi ve ekledi “Hava kirliligi, solunum yolu hastaliklarini yaratmakla beraber insan bedenini zayiflatmasi nedeniyle Covid-19 gibi hastaliklarin daha da ölümcül veya hasarli olmasina neden olmaktadir.” Bozoglu rapor sunumunun ardindan hava kirliliginin azalmasi için kalici çözümlerin üretilmesi gerektigini vurguladi. “Ülkemizde ve tüm dünyada Covid-19 salgini yayginligi sürdürmesine ve hava kirliliginin azaldigina dair bilgi paylasimlarina ragmen, hava kirliligini kalici olarak azaltacak ve ortadan kaldiracak önlemlerin, planlarin, uygulamalarin paylasilmamis olmasi gelecege umutla bakmamiza engel olmaktadir” dedi.
